Lekker uitzetten

Deze column verscheen eerder in augustus 2010 op Nieuw W!J.

Godzijdank was er geen internet toen ik een tiener was. Het heeft mij een hoop hypothetische ellende bespaard. Ik kan nogal een spontane flapuit zijn en was daarbij ook niet erg populair op school. Voeg daarbij sociale netwerksites in de berekening en je hebt een sociale gevarendriehoek.

Maar als volwassene geniet ik dubbel en dwars van internet. Ik weet de ‘aan’-knop van mijn handzame netbook dan ook gemakkelijk te vinden. Mijn hippe babyboom-moeder ging al in 1996 online. Zodoende sloeg ik als achttienjarige aan het e-mailen. Nog lekker knullig met een inbelmodum met het karakteristieke kraakpiep-geluidje. Door internet zijn relaties ontstaan, vriendschappen gelegd en is kennis verworven. Met blogs en sociale netwerksites groeide mijn internetverslaving dan ook exponentieel. Yahoo, Gmail, Skype, Twitter, Facebook, Linkedin, Hyves – ik heb het allemaal. Daarbij komt mijn eigen website. Heel af en toe maak ik zelfs een amateuristisch filmpje, om over mijn maandelijkse column voor Nieuwwij.nl nog maar te zwijgen.

Al met al: lang leve het web! Met Google en Wikipedia heb ik een enorme berg kennis ter beschikking. Door e-mail en Facebook kan ik contact houden met familie en vrienden wereldwijd, geen overbodige luxe in mijn ‘kosmopolitische’ bestaan. Zelfs iets oubolligs zoals de krant lezen doe ik online.

Toch kennen de nieuwe media hun schaduwkanten. De glasvezelkabel heeft voorgoed onze notie van tijd en ruimte verbogen. Albert Einstein had het niet beter kunnen doen. Koningin Beatrix heeft veel kritiek gekregen op haar zogenaamde anti-internet speech. Ik val Hare Majesteit (deels) bij. Ons begrip van persoonlijke ruimte is zowel gekrompen als verdund. Sociale relaties zijn nu dichterbij en verder weg dan ooit. Intieme details worden ‘getagged’ op Facebook, maar een goed gesprek valt niet te voeren op je wall. Internet geeft ons de vrijheid om onze hart op de tong te dragen, maar cultiveert daarmee ook een harde, anonieme cultuur van Telegraaf-reaguurders. Ons begrip van tijd wordt gerelativeerd. Een sms of een e-mail is niet zo charmant als een brief of kaart. Die charme zit deels in het rustmoment van het handgeschreven document. Door e-mail zijn wij verwend als het gaat om de verwachting van een snelle reactie. Werknemers worden de hele dag onderworpen aan de emailterreur. Ons besef van tijd als een organisch geheel wordt daarmee door de virtuele versnipperaar gehaald.

Het is niet allemaal kommer en kwel. Ik heb voor mijzelf een effectieve methode gevonden om mijn drang tot virtuele communicatie te bedwingen. Een antieke oplossing voor een modern fenomeen. Helemaal gratis, succes gegarandeerd. Het heet sjabbat. Elke vrijdagavond gaan vijfentwintig uur lang mijn computer en mobiele telefoon uit. Het is heel gezond om zonder te kunnen. Tijd en ruimte kunnen weer verenigd worden en sociale contacten kunnen weer oprecht onderhouden worden. Samen eten, praten, zingen, bidden, knuffelen, vrijen, genieten, luieren, wandelen, lezen met een boek op de bank en een kop thee in de hand. Of zoals Doe Maar ooit zong: "Hé, er zit een knop op je téévéé". Zet het allemaal af en toe lekker uit. Geloof me, het is heerlijk.