Joodse kerstgedachte

Deze column verscheen eerder in december 2010 op Nieuw W!J.

Mijn man en ik hebben een eeuwigdurende machloukes (meningsverschil) over kerst. Ik vind het leuk. Hij heeft er een hekel aan. Wij joden vieren geen kerst maar het is onmogelijk om je te onttrekken aan het kerstgebeuren dat de decembermaand genadeloos verovert. Hij verfoeit de commercialisering, de hypocrisie ("Opeens moet er nu wél vrede-op-aarde komen?" of: "Nu geven mensen opeens wél geld aan goede doelen?") en de opgelegde en hooggespannen (familie)verwachtingen en geforceerde gezelligheid.

Ik ben wat milder gestemd en bezie de boel door een meer (kerst)roze bril. Ik vind het eigenlijk wel gezellig. Ik geniet van de lichtjes op straat en in de bomen, de geur van dennenbomen, de lekkere hapjes bij Albert Heijn (joden zijn dol op gerookte zalm en toastjes!) en de rijkelijk versierde etalages. Ik ben geen wintermens maar het kerstseizoen maken de donkere dagen van december voor iedereen wat draaglijker. We stralen wat meer warmte en gezelligheid uit en zelfs wildvreemden wensen elkaar vrolijk kerstfeest (en ik zal dan niet als een soort joodse Ebenezer Scrooge nukkig lopen verklaren dat ik ‘geen kerst vier’ – het is een kleine moeite voor mij om iemand een vrolijk kerstfeest te wensen).

Wat ik vooral waardeer aan kerst is de intentie. Mensen doen meer hun best voor elkaar. Het huis wordt mooi aangekleed en mensen ontpoppen zich als een keukenprins of –prinses. Op tafel komt een fraai linnen kleed met gepoetst tafelzilver en men borrelt van te voren met Proscecco in sjieke glaasjes. Of zoiets. Leven met intentie maakt het leven mooier, rijker en bijzonder. Bewust zijn van de schoonheid om je heen geeft je de kans om van je leven een kunstwerk te maken en deze schoonheid met anderen te delen.

Maak van je leven een kunstwerk, vervul elke daad met schoonheid en liefde. In de joodse traditie heet dit principe: hidoer mitswa, de verfraaiing van het gebod. Dus maken wij joden de mooiste torarollen voor in sjoel en kiddoesjbekers voor het zegenen van de wijn op sjabbat. We versieren onze synagoges en huizen en proberen elk gebod en elke taak op de mooiste manier uit te voeren. In de praktijk komt dit het beste tot uitdrukking met sjabbat, de joodse rustdag. Ik bak dan het lekkerste gevlochten brood (galle), kakelvers uit de oven. Het lekkerste eten bewaren mijn man en ik voor sjabbat (gerookte zalm op toastjes wellicht). Voordat ik de kaarsen aansteek en de sjabbat inluid, kleed ik mij in mijn mooiste kleding. Een glanzende zijden rok, een bijzondere sieraad en mijn lievelingsparfum. Op tafel ligt een wit kleed en alles is netjes gedekt. Zo genieten we dankbaar van de schoonheid van de wereld om ons heen en verbijzonderen wij deze.

Toevallig wil dat kerstavond dit jaar samenvalt met sjabbesavond. Zo kan ik ‘meeliften’ op het kerstgevoel. Geen dennenboom of kerststalletje uiteraard, maar wel extra mooie kaarsjes in huis en een welriekend winterboeket op tafel. Inspiratie opdoen uit de kersteditie van de Allerhande en een lekker recept kosjer-vriendelijk maken. En dan écht genieten van de langste en donkerste sjabbesavond van het jaar.

Ik wens u allemaal sjabbat sjalom (een vreedzame sjabbat) en een gelukkige en vooral prachtige kerst!