Interview met R' Mimi Feigelson


Dit artikel verscheen eerder (lente 2009) in Ha’Isha, het kwartaalblad van de National Council of Jewish Women, the Netherlands.

Reb Mimi, een Israëlische in hart en nieren, heeft in 2001 haar geliefde Jeruzalem tijdelijk ingeruild voor een bestaan aan de westkust als Masjpiah Roechanit en docente Talmoed en Chasidoet. Hoe Reb Mimi op haar huidige post is terecht gekomen is een interessant en ongewoon verhaal (van een studie Joodse Filosofie aan de Hebreeuwse Universiteit tot aan de persoonlijke s’micha van de beroemde Sjlomo Carlebach) en hoewel het verhaal achter de vrouw intrigeert, is de vrouw Reb Mimi zelf nog veel interessanter. Ik kom Reb Mimi vaak tegen in de wandelgangen van de universiteit, een imposante en tegelijkertijd warme en ontwapende verschijning die altijd een glimlach of een vriendelijk woord te bieden heeft. Ook ken ik Reb Mimi zelf via de lessen Chasidoet die ze geeft en via de uitbundige Chassidische studiesessies die zij in de Californische zon op het terras van de universiteit verzorgd. Wij rabbinale studenten zitten dan knus om haar heen terwijl zij begeleidt door haar gitaar en door telloze niggoenim van haar eigen rebbe Carlebach een authentieke sfeer neerzet. Haar persoonlijkheid nodigt echter uit tot meer. Tijd dus om de vrouw achter het verhaal beter te leren kennen. Ik heb plaatsgenomen in haar gezellige en kleurrijke kantoor en vraag haar naar wat het betekent om een Masjpiah Roechanit te zijn.

“Voor mij wordt de totaliteit van de mens niet alleen bepaald door wat men weet maar ook door wie men is. Ik zie mijn rol als Masjpiah als iemand die de rabbinale studenten begeleidt op hun eigen geestelijke reis en die als getuige optreedt door er voor ze te zijn. Soms ben ik een vertaler en soms moet ik interpreteren. De rol van Masjpiah is een rol die ik heb overgenomen uit de traditionele jesjiewe wereld. In de jesjiewot wordt er altijd één persoon aangesteld wiens verantwoordelijkheid het is om er te zijn voor de studenten en hun vragen.”

Tegelijkertijd, echter, is Reb Mimi niet alleen een Masjpiah, maar ook een Rav (rabbijn). Ze heeft immers de rabbinale bevoegdheid. Helder legt ze de dubbelrol uit van een Rav en een Rebbe, een dubbelrol die zij zelf ook op het seminarie speelt.

“In de Chassidische wereld maken we een onderscheid tussen een Rav en een Rebbe. Aan je Rav vraag je wanneer je sjachariet dient te dawenen. Maar aan je Rebbe vraag je wat je bespiegelingen tijdens je gebeden zouden moeten zijn. We hebben allemaal verschillende stemmen en juist omdat wij allemaal bestaan in de wereld van verschillende stemmen is het belangrijk om die geluiden met elkaar te delen omdat elk antwoord verschillend zal zijn.”
Vragen naar haar ervaringen als vrouw in een mannenwereld of naar haar motivaties voor het Orthodoxe rabbinaat, zijn uitgekauwd. Ik wil Reb Mimi niet vanuit de keuzes in haar verleden leren kennen maar juist vanuit haar daadkracht in het heden. Wat betekent het voor ons seminarie om iemand zoals zij in onze gelederen te hebben? Hoewel onze opleiding oog en hart heeft voor de traditie, is het niet Orthodox. Hoe is het voor haar om in dit kader te werken?

“Ik vind het heerlijk om hier te werken. Ik word hier uitgedaagd en ik daag hier uit. Wanneer ik voor het eerst vanuit Israël hier aankwam, wist ik niet wat mij overkwam. Ik liep vaak bij rabbijn Artson (decaan van de opleiding) binnen en vroeg dan op de man af; wat is hier gaande? Is dit het Amerikaanse Jodendom? Is dit het Conservative/Masorti Jodendom? Is dit Californisch of van alles een beetje? Leg het mij uit en dan kan ik op de juiste manier reageren en zal ik je zeggen wat ik denk. Soms voelde mijn ervaringen hier als een klap in mijn gezicht en soms juist als een omhelzing. Soms ging ik van, hoe kan dit gebeuren? Naar, wauw, hoe kan dit gebeuren! In het begin, en nog steeds, had ik een vertaler nodig, maar ik ben toegewijd in mijn doel om de rabbinale studenten op te leiden tot de beste Conservative rabbijnen die ze kunnen zijn. Wij kiezen er allen voor om deze weg samen af te leggen. We hebben een gezamelijke verantwoordelijkheid om eerlijk naar elkaar toe te zijn en om altijd vragen te blijven stellen. En ik ben dankbaar dat ik onderdeel van dit proces mag zijn. Tegelijkertijd ben ik niet van richting verandert, ik identificeer mij nog steeds als Orthodox maar we moeten van elk van onze stromingen in het Jodendom het beste maken. Er is geen enkele stroming die alle antwoorden heeft en geen enkele stroming die alle vragen heeft.”

Reb Mimi mag dan wel een vrouwelijke rabbijn zijn, toch is haar gender niet het definiërende punt in haar leven. Gedecideerd legt ze uit:

“Ik denk niet dat het vraagstuk van het rabbinaat een gender vraagstuk is. Ik geloof niet dat mannen rabbijnen moeten zijn of dat vrouwen rabbijnen moeten zijn. Mensen moeten rabbijnen zijn. Het rabbinaat moet hun roeping zijn. En ja, sommigen van hen zijn vrouwen en anderen zijn mannen. Het was nooit mijn vooropgestelde doel om een vrouwelijke Orthodoxe rabbijn te worden. Ik wilde gewoon rabbijn worden en een schakel in de Chassidische traditie zijn. Dit is wie ik ben. Ik zocht enkel iemand die bereid was om mij te onderwijzen. Het rabbinaat is hoe men in de wereld staat en dat je de levensweg bewandelt met een open hart en een nieuwsgierige geest”
Toch heeft ze nog enkele wijze woorden voor het lezerspubliek van Ha’Isha dat wél vrouwspecifiek is. Met een tedere stem zegt ze:

“Ik geloof wel dat vrouwen een wijsheid in zich hebben die ze moeten delen. Er is wijsheid te vinden in de stilte, in de daden en in het doorleven van het leven van vrouwen. Deze wijsheden moeten gedeeld worden met elkaar in een gemeenschap van vrouwen, ik denk dat dit heel belangrijk is. Er was een moment dat Chava onze oermoeder ons allemaal binnen zichzelf droeg. We moeten allemaal ver genoeg kunnen teruggaan tot het punt dat we allemaal weer één zijn. Als dat betekenen dat we tot Chava moeten terug gaan, dan is dat zo. Totdat we die eenheid onder vrouwen gevonden hebben is dát hoe ver we moeten gaan.”
We hebben zo een hele reis gemaakt tijdens ons korte gesprek. Van de tegenstellingen die zich maar al te snel in ons leven openbaren tot de bron waarin wij onze wezenlijke eenheid weer kunnen vinden. Alleen Reb Mimi kan het zo brengen. Ik ben blij dat ik in mijn eigen rabbinale opleiding begeleid zal worden door deze rabbijn. Opdat ik mij nog vaak aan de bron van haar wijsheid mag laven.

Wil de lezer lernen met Reb Mimi? Op http://www.zieglerpodcasts.com/ zijn haar wekelijkse (Engelstalige) cursussen te volgen.

Comments

Popular posts from this blog

Bit by Bit

Vrouwen en het Joodse gebed

Love is Stronger than Death